Artikelen over

Onze financiële geschiedenis

Op de pof kopen, weekloon ontvangen en geld lenen van weeskinderen: de financiële wereld van Nederland ziet er vroeger heel anders uit.
In de zoektocht naar kasboekjes stuiten onderzoekers op bijzondere vondsten, nieuwe inzichten en een schat aan informatie over hoe Nederlanders omgaan met geld. In deze artikelen vertellen Utrechtse historici over hun onderzoek en delen ze de eerste onderzoeksresultaten aan de hand van kasboekjes.

Krediet: het welvaartswonder

De Rotterdamse bankier Theodore Rees van den Ende wilde dat Nederland niet langer een land van spaarders was. In de jaren zestig leek dat eindelijk te lukken.
Door Jesper van der Most, Christophe van der Kwast en Melle Berg
Lees meer

Iedereen is een historicus

Mensen raken door hun oude kasboekjes geïnteresseerd in de eigen geschiedenis en dat is voor ons, onderzoekers, één van de leukste dingen aan het Kasboekje-project.
Door Corinne Boter
Lees meer

Operatie ‘Ping Ping’

Het Gezinsbegrotings Instituut adviseert in de jaren vijftig en zestig om verstandig met het inkomen om te gaan, niet te veel uit te geven aan luxegoederen en niet te kopen op afbetaling.
Door Mayte Beekman
Lees meer

Boer of burger?

Boeren zoeken naar extra inkomsten buiten de agrarische sector om en burgers verdienen extra bij door te gaan boeren.
Door Lourens Schuijtemaker
Lees meer

Het kasboekje van studenten

Studeren betekent een grote stap naar financiële zelfstandigheid, maar tegelijkertijd dragen veel ouders en de overheid flink bij aan het studentenleven.
Door Ruben Schalk
Lees meer

Kamernood tegengaan met een kapitaalinjectie van het bedrijfsleven

Het bedrijfsleven subsidieerde drie miljoen gulden voor nieuwe studentenhuizen.
Door Rex Panneman
Lees meer

Jong geleerd is oud gedaan?

Minutieus bijgehouden kasboekjes van schoolmeesters maken duidelijk wat er allemaal bij komt kijken om je geldzaken goed op orde te houden.
Door Oscar Gelderblom
Lees meer

Consumentenkrediet

Vroeger was consumentenkrediet maatschappelijk omstreden, maar vanaf de jaren zeventig presenteert de overheid het als 'sparen achteraf'.
Door Joost Jonker
Lees meer

Honderd jaar vermogensongelijkheid

De verdeling van vermogens veranderde afgelopen eeuw amper.
Door Amaury de Vicq & Ruben Peeters
Lees meer

Sparen doet garen

Waar iemand woont, maakte honderd jaar geleden veel uit voor de waarde én opbouw van het vermogen.
Door AMAURY DE VICQ & RUBEN PEETERS
Lees meer

Maakt betalen met contant geld gelukkig?

We worden gelukkiger van betalen met contant geld, maar het doet ook iedere keer een beetje pijn.
Door Simon Lelieveldt
Lees meer

Van roggebrood naar luxe vakanties

Het bestedingspatroon van Nederlanders verandert dramatisch met de opkomst van de consumptiemaatschappij.
Door Paul Brusse
Lees meer

Werkende vrouwen in de negentiende eeuw

Volgens huwelijksakten werkten ongehuwde vrouwen in de negentiende eeuw bijna niet, behalve in Enschede.
Door Corinne Boter
Lees meer

De boekhandel als alternatief voor de notaris

In de zeventiende en achttiende eeuw gaan Amsterdammers nauwelijks naar de notaris voor het vastleggen van leningen. Hoe regelen zij hun geldzaken?
Door Christiaan van Bochove
Lees meer

Schandborden en contantzegels

Met ludieke kortingsacties en heuse schandborden proberen winkeliers begin twintigste eeuw het krediet nemen uit te bannen.
Door Ruben Peeters
Lees meer

Het einde van de spaarsok

Met de opkomst van boerenleenbanken in de twintigste eeuw ontstaat een sterke coöperatieve beweging in de landbouw.
Door Paul Brusse
Lees meer

Hoogoplopende ruzie over een erfenis

Magdalena Thijs raakt in 1616 verwikkeld in een proces met haar stiefzonen over de boedelscheiding.
Door Dorine Smit-Maarschalkerweerd
Lees meer

Geld lenen van weeskinderen

Bakkers, timmerlieden en textielhandelaren konden in de zestiende en zeventiende eeuw geld lenen uit de erfenis van weeskinderen.
Door Josje Schnitzeler
Lees meer

Rondkomen van een landgoed

Zes boerderijen, landerijen en een stuk bosgrond erft Janneke Godziejewski-Esselink. Het landgoed Kreil wil Godziejewski bij elkaar houden, alleen brengt het haar niks op.
Door Rob Bruins Slot
Lees meer

Vleugels op de pof

Alleen vaste klanten mogen bij de pianohandelaar op de pof kopen.
Door Bas Machielsen
Lees meer

Boeren als bankiers

Tot diep in de negentiende eeuw bestaan op het Nederlandse platteland geen banken. Daarom lenen boeren bij particuliere geldschieters, zoals bij de rijke weduwe Erasmus.
Door Piet van Cruyningen
Lees meer

Van weekloon naar maandsalaris

Tot ver in de jaren zeventig ontvangen werknemers nog weekloon, afgepast in een loonzakje.
Door Margreet de Nie-Sarink
Lees meer

‘Het is een speurtocht, het is zelfs schatgraven’

Interview met hoogleraar Oscar Gelderblom over het ontstaan van het onderzoeksproject.
Door Syrinx Fakkeldij
Lees meer

‘Een kasboek bijhouden? Je zag vader dat doen en je nam dat over’

De Stoelinga-collectie omvat honderd jaar aan financiële familiegeschiedenis.
Door Lennaert Rooijakkers
Lees meer

‘Door de kasboeken ga je anders naar je familiegeschiedenis kijken’

Tijdens de crisis in de jaren dertig, volgt boerenzoon Izak Vroege zijn vader op.
Door Syrinx Fakkeldij
Lees meer

‘Ik zei tegen mijn man: Van nu af aan, neem ik alles over’

‘De inkomsten en uitgaven van het gezin ontging menig vrouw, of beter gezegd: werd de vrouw onthouden’, schrijft mevrouw Steen in een brief.
Door Syrinx Fakkeldij
Lees meer

‘Ik moest elke week verantwoording afleggen aan mijn man’

Elke zondag werkte Friedl het kasboekje bij en liet ze het aan haar man zien.
Door Syrinx Fakkeldij
Lees meer

‘Ik werd geconfronteerd met mijn eigen onvoorzichtigheid’

Interview met presentator Eric Smit over de televisieserie.
Door Syrinx Fakkeldij
Lees meer