Artikelen over
Onze financiële geschiedenis
Op de pof kopen, weekloon ontvangen en geld lenen van weeskinderen: de financiële wereld van Nederland ziet er vroeger heel anders uit.
In de zoektocht naar kasboekjes stuiten onderzoekers op bijzondere vondsten, nieuwe inzichten en een schat aan informatie over hoe Nederlanders omgaan met geld. In deze artikelen vertellen Utrechtse historici over hun onderzoek en delen ze de eerste onderzoeksresultaten aan de hand van kasboekjes.
Krediet: het welvaartswonder
De Rotterdamse bankier Theodore Rees van den Ende wilde dat Nederland niet langer een land van spaarders was. In de jaren zestig leek dat eindelijk te lukken.
Door
Jesper van der Most, Christophe van der Kwast en Melle Berg
Iedereen is een historicus
Mensen raken door hun oude kasboekjes geïnteresseerd in de eigen geschiedenis en dat is voor ons, onderzoekers, één van de leukste dingen aan het Kasboekje-project.
Door
Corinne Boter
Operatie ‘Ping Ping’
Het Gezinsbegrotings Instituut adviseert in de jaren vijftig en zestig om verstandig met het inkomen om te gaan, niet te veel uit te geven aan luxegoederen en niet te kopen op afbetaling.
Door
Mayte Beekman
Boer of burger?
Boeren zoeken naar extra inkomsten buiten de agrarische sector om en burgers verdienen extra bij door te gaan boeren.
Door
Lourens Schuijtemaker
Het kasboekje van studenten
Studeren betekent een grote stap naar financiële zelfstandigheid, maar tegelijkertijd dragen veel ouders en de overheid flink bij aan het studentenleven.
Door
Ruben Schalk
Kamernood tegengaan met een kapitaalinjectie van het bedrijfsleven
Het bedrijfsleven subsidieerde drie miljoen gulden voor nieuwe studentenhuizen.
Door
Rex Panneman
Jong geleerd is oud gedaan?
Minutieus bijgehouden kasboekjes van schoolmeesters maken duidelijk wat er allemaal bij komt kijken om je geldzaken goed op orde te houden.
Door
Oscar Gelderblom
Consumentenkrediet
Vroeger was consumentenkrediet maatschappelijk omstreden, maar vanaf de jaren zeventig presenteert de overheid het als 'sparen achteraf'.
Door
Joost Jonker
Honderd jaar vermogensongelijkheid
De verdeling van vermogens veranderde afgelopen eeuw amper.
Door
Amaury de Vicq & Ruben Peeters
Sparen doet garen
Waar iemand woont, maakte honderd jaar geleden veel uit voor de waarde én opbouw van het vermogen.
Door
AMAURY DE VICQ & RUBEN PEETERS
Maakt betalen met contant geld gelukkig?
We worden gelukkiger van betalen met contant geld, maar het doet ook iedere keer een beetje pijn.
Door
Simon Lelieveldt
Van roggebrood naar luxe vakanties
Het bestedingspatroon van Nederlanders verandert dramatisch met de opkomst van de consumptiemaatschappij.
Door
Paul Brusse
Werkende vrouwen in de negentiende eeuw
Volgens huwelijksakten werkten ongehuwde vrouwen in de negentiende eeuw bijna niet, behalve in Enschede.
Door
Corinne Boter
De boekhandel als alternatief voor de notaris
In de zeventiende en achttiende eeuw gaan Amsterdammers nauwelijks naar de notaris voor het vastleggen van leningen. Hoe regelen zij hun geldzaken?
Door
Christiaan van Bochove
Schandborden en contantzegels
Met ludieke kortingsacties en heuse schandborden proberen winkeliers begin twintigste eeuw het krediet nemen uit te bannen.
Door
Ruben Peeters
Het einde van de spaarsok
Met de opkomst van boerenleenbanken in de twintigste eeuw ontstaat een sterke coöperatieve beweging in de landbouw.
Door
Paul Brusse
Hoogoplopende ruzie over een erfenis
Magdalena Thijs raakt in 1616 verwikkeld in een proces met haar stiefzonen over de boedelscheiding.
Door
Dorine Smit-Maarschalkerweerd
Geld lenen van weeskinderen
Bakkers, timmerlieden en textielhandelaren konden in de zestiende en zeventiende eeuw geld lenen uit de erfenis van weeskinderen.
Door
Josje Schnitzeler
Rondkomen van een landgoed
Zes boerderijen, landerijen en een stuk bosgrond erft Janneke Godziejewski-Esselink. Het landgoed Kreil wil Godziejewski bij elkaar houden, alleen brengt het haar niks op.
Door
Rob Bruins Slot
Vleugels op de pof
Alleen vaste klanten mogen bij de pianohandelaar op de pof kopen.
Door
Bas Machielsen
Boeren als bankiers
Tot diep in de negentiende eeuw bestaan op het Nederlandse platteland geen banken. Daarom lenen boeren bij particuliere geldschieters, zoals bij de rijke weduwe Erasmus.
Door
Piet van Cruyningen
Van weekloon naar maandsalaris
Tot ver in de jaren zeventig ontvangen werknemers nog weekloon, afgepast in een loonzakje.
Door
Margreet de Nie-Sarink
‘Het is een speurtocht, het is zelfs schatgraven’
Interview met hoogleraar Oscar Gelderblom over het ontstaan van het onderzoeksproject.
Door
Syrinx Fakkeldij
‘Een kasboek bijhouden? Je zag vader dat doen en je nam dat over’
De Stoelinga-collectie omvat honderd jaar aan financiële familiegeschiedenis.
Door
Lennaert Rooijakkers
‘Door de kasboeken ga je anders naar je familiegeschiedenis kijken’
Tijdens de crisis in de jaren dertig, volgt boerenzoon Izak Vroege zijn vader op.
Door
Syrinx Fakkeldij
‘Ik zei tegen mijn man: Van nu af aan, neem ik alles over’
‘De inkomsten en uitgaven van het gezin ontging menig vrouw, of beter gezegd: werd de vrouw onthouden’, schrijft mevrouw Steen in een brief.
Door
Syrinx Fakkeldij
‘Ik moest elke week verantwoording afleggen aan mijn man’
Elke zondag werkte Friedl het kasboekje bij en liet ze het aan haar man zien.
Door
Syrinx Fakkeldij
‘Ik werd geconfronteerd met mijn eigen onvoorzichtigheid’
Interview met presentator Eric Smit over de televisieserie.
Door
Syrinx Fakkeldij